คอลัมน์ ด้วยสมองและสองมือ: ‘ตัด-ดึง-ยืด’ ขวดพลาสติกเป็นเส้นด้ายสู่ผลิตภัณฑ์สิ่งทอ

สยามรัฐ ฉบับวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2561
ทีมนักศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ภาควิชาวิศวกรรมสิ่งทอ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ไอเดียเจ๋งเปลี่ยนโลก ประดิษฐ์ “เครื่องต้นแบบตัดขวดและดึงยืดเป็นเส้นด้าย” แปลงขยะขวดพลาสติกเป็นเส้นด้าย สู่ผลิตภัณฑ์สิ่งทอ
ผลงานของเอกวิทย์ สายทับทิม,สิรธีร์ พวงแย้ม และพัฒนากร รุ่งเรืองไกรศิริ ที่มีจุดเริ่มต้นโดยมองเห็นปัญหาขยะจากขวดน้ำดื่ม ที่เป็นขวดพลาสติกใสหรือขวดเพ็ท (PET) ที่ปัจจุบันมีมากขึ้นอย่างต่อเนื่องและเป็นขยะที่ใช้เวลานานกว่า 450 ปีต่อ 1 ใบ กว่าจะย่อยสลาย หากนำไปหลอมละลายต้องใช้พลังงานและเกิดการสิ้นเปลือง ทั้งยังส่งผลกระทบต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมจึงต้องการเปลี่ยนขยะพลาสติกเหล่านั้นให้กลายเป็นเส้นด้าย ถักทอขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์สิ่งทอต่อไปโดยไม่ต้องนำไปหลอมละลาย โดยมีอาจารย์ที่ปรึกษาโปรเจกต์ คือ ดร.บิณฑสันต์ ขวัญข้าว และ ว่าที่ร้อยตรีหญิง ศิริวรรณ ศรีธรรมรงค์
เครื่องต้นแบบตัดขวดและดึงยืดเป็นเส้นด้าย มี 2 กระบวนการหลัก คือ ส่วนที่ตัดขวดด้วยใบมีด จะได้เส้นด้ายที่แบนและมีความหนา จากนั้นเข้าสู่การเก็บเส้นด้าย อีกส่วนจะเป็นการดึงยืดเส้นด้ายด้วยความร้อนเพื่อลบเหลี่ยม ทำให้มีขนาดเล็กใกล้เคียงกับเส้นเอ็น ซึ่งใช้มอเตอร์ในการขับเคลื่อนผ่านแผ่นความร้อน กระบวนการสุดท้ายนี้จะได้เส้นด้ายที่มีขนาดเล็ก ยาวและกลม ซึ่งเหมาะสมต่อการทำไปถักทอขึ้นรูปต่อไปเพื่อนำไปทำเป็นผลิตภัณฑ์จำพวกโฮมเท็กซ์ไทล์เช่น ผ้าบุเฟอร์นิเจอร์ ผ้ารองจาน ผ้าม่านเพื่อการตกแต่ง เป็นต้น
การใช้งานเครื่องต้นแบบตัดขวดและดึงยืดเป็นเส้นด้าย เริ่มต้นจากนำขวดพลาสติกใสที่มีความเรียบและไม่มีเหลี่ยมหรือลวดลายมาตัดก้นขวดออกประมาณ 1 – 1.5 นิ้ว จากนั้นเริ่มตัดขอบขวดให้ได้ระยะ 2 มิลลิเมตร นำไปใส่ในเครื่องให้ปลายเส้นที่ตัดร้อยผ่านเครื่อง แล้วนำปลายเส้นที่ผ่านเครื่องร้อยเข้ากับแกนม้วนและหมุนแกนม้วนเพื่อดึงเส้นแบนออกมา นำปลายเส้นแบนเข้าสู่กระบวนการดึงยืดเป็นเส้นด้ายแล้วม้วนเส้นด้ายเก็บในหลอดด้ายเพื่อนำไปใช้เป็นวัสดุสิ่งทอต่อไป
“จากการทดลองถักทอด้วยเครื่องทอผ้าตัวอย่าง โดยใช้เส้นด้ายจากขวดพลาสติกเป็นเส้นด้ายพุ่ง และใช้เส้นด้ายอะคริลิกเป็นเส้นด้ายยืด พบว่าสามารถขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์สิ่งทอได้ และคุณสมบัติของเส้นด้ายดังกล่าวนี้มีความแข็งแรง ค่อนข้างทนทานต่อการใช้งานได้เป็นอย่างดีเหมาะกับผลิตภัณฑ์โฮมเท็กซ์ไทล์” ตัวแทนทีมนักศึกษาอธิบาย
ด้าน ดร.บิณฑสันต์ สรุปถึงเส้นด้ายจากขวดพลาสติกที่ได้จากเครื่องต้นแบบตัดขวดและดึงยืดเป็นเส้นด้ายว่าเป็นการสร้างคุณค่าให้กับของเหลือใช้หรือขยะจากขวดน้ำดื่มในชีวิตประจำวัน โดยนำกลับมาใช้ใหม่ให้เกิดประโยชน์ ช่วยลดปริมาณขยะด้วยการอาศัยความรู้เชิงนวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อสร้างสรรค์เป็นผลิตภัณฑ์สิ่งทอต่อไปและจากสเกลเครื่องต้นแบบนี้ สามารถขยายสู่ภาคอุตสาหกรรมเชิงพาณิชย์ต่อไปได้
สำหรับผลิตภัณฑ์ตัวอย่างของเส้นด้ายจากขวดพลาสติกขึ้นรูปเป็นชิ้นงานและใช้งานได้จริง เส้นด้ายมีความแข็งแรงและมีความใกล้เคียงกับเส้นเอ็น นับว่าเป็นแนวทางที่ดีในการที่จะช่วยลดปริมาณขวดน้ำพลาสติกลงได้ ตอบโจทย์ด้านสิ่งแวดล้อมได้เป็นอย่างดี