รายงานพิเศษ หลักสูตรพันธุ์ใหม่ สร้างบัณฑิตไทย 4.0

สยามรัฐ ฉบับวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2561
วารินทร์ พรหมคุณ
รัฐบาลโดย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชานายกรัฐมนตรี ได้ประกาศนโยบายปฏิรูปประเทศ ขับเคลื่อนไปสู่ไทยแลนด์ 4.0 โดยมีปัจจัยสำคัญคือเรื่องกำลังคน ตั้งแต่ระดับฝีมือแรงงาน ไปถึงระดับมันสมองนักคิด นักวิจัยสร้างสรรค์ โดยมอบโจทย์ใหญ่ข้อนี้ให้กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) ไปคิดสร้างหลักสูตรผลิตบัณฑิตพันธุ์ใหม่ให้สอดรับกับ 10 กลุ่มอุตสาหกรรมเป้าหมายสู่ไทยแลนด์ 4.0
โดย 10 กลุ่มอุตสาหกรรมหลักแบ่งเป็น5 อุตสาหกรรมเดิมที่มีศักยภาพ (First -curve) ประกอบด้วย 1.อุตสาหกรรมยานยนต์สมัยใหม่ 2.อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ 3.อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวกลุ่มรายได้ดีและการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ 4.การเกษตรและเทคโนโลยีชีวภาพ 5.อุตสาหกรรมการแปรรูปอาหาร และอีก 5 กลุ่มอุตสาหกรรมอนาคต (New S-curve) ประกอบด้วย1.อุตสาหกรรมหุ่นยนต์ 2.อุตสาหกรรมการบินและโลจิสติกส์ 3.อุตสาหกรรมเชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีชีวภาพ 4.อุตสาหกรรมดิจิทัล5.อุตสาหกรรมการแพทย์ครบวงจร
นพ. อุดม คชินทร รมช.ศึกษาธิการกล่าวถึงความคืบหน้าของหลักสูตรบัณฑิตพันธุ์ใหม่ ว่า หลักสูตรบัณฑิตพันธุ์ใหม่จะทำให้นิสิต นักศึกษา ต้องไปเรียนรู้ด้วยการฝึกงานกับภาคเอกชนเป็นเวลา 50% หรือครึ่งหนึ่งของเวลาเรียนทั้งหมด เช่น หลักสูตร 4 ปีต้องเรียนในมหาวิทยาลัย 2 ปี อีก 2 ปี ต้องไปเรียนรู้กับภาคเอกชน หรือสถานประกอบการโดยมีอาจารย์จากมหาวิทยาลัยตามไปสอนด้วย ขณะเดียวกันภาคเอกชน ก็ต้องส่งบุคลากรไปเป็นอาจารย์พิเศษ ประจำหลักสูตร ช่วยสอนช่วยฝึก ในแต่ละวิชาชีพตามมาตรฐานของเอกชน และที่สำคัญต้องช่วยวางแผนให้ข้อมูลเกี่ยวกับความต้องการในแต่ละสาขา
ด้วย
นพ.อุดม กล่าวต่อไปว่า ส่วนมหาวิทยาลัยที่จะเปิดหลักสูตรพันธุ์ใหม่ ต้องมีพื้นฐานมีคณาจารย์รองรับ หลักสูตรทั้งหมด ต้องมีมาตรฐาน มีคุณภาพ ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) รับปากจะเร่งดูในเรื่องของมาตรฐานหลักสูตรต่างๆ ตลอดจนประสานกับสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) เพื่อพิจารณาค่าตอบแทน(เงินเดือน) ขณะที่สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ(สภาพัฒน์) จะเข้ามาช่วยเสนอแนะความต้องการในการผลิตบัณฑิตด้านต่างๆ ด้วย
โดยหลักสูตรบัณฑิตพันธุ์ใหม่ จะทำให้มหาวิทยาลัยโฟกัสผลิตบัณฑิตตามศักยภาพความเชี่ยวชาญของแต่ละแห่งและตอบโจทย์ความต้องการของประเทศ โดยมหาวิทยาลัยที่ผ่านการพิจารณา จะได้รับการสนับสนุนงบประมาณพิเศษให้จนกว่ามหาวิทยาลัยจะตั้งตัวได้ และจะต้องดำเนินการจัดทำหลักสูตรให้แล้วเสร็จภายใน 6-8 อาทิตย์ เพื่อเปิดรับนักศึกษาได้ทันทีในเดือน พ.ค. และเปิดการเรียนการสอนในเดือน มิ.ย. แค่หากมหาวิทยาลัยไหนเปิดไม่ทันก็ให้เลื่อนถึงเดือน ก.ค.นี้ได้
นพ.อุดม ยังกล่าวอีกว่า นอกจากนี้เรายังปรับปรุงหลักสูตรอาชีวศึกษาให้มีคุณภาพระดับสูง เป็นหลักสูตรอาชีวนักเทคโนโลยีพันธุ์ใหม่ ซึ่งในส่วนของอุดมศึกษาต้องปรับหลักสูตรที่เชื่อมโยงกับอาชีวะ ขณะเดียวกันจะต้องพัฒนาศักยภาพคนไทย ทั้งบัณฑิตและคนวัยทำงานให้มีศักยภาพเพิ่มขึ้น เพื่อเพิ่มการแข่งขันของประเทศ นำไปสู่การเพิ่มผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศ (GDP) พร้อมที่จะก้าวสู่ไทยแลนด์ 4.0 ในเบื้องต้นคนวัยทำงานซึ่งเป็นแรงงานสำคัญ ที่ส่วนใหญ่จบระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) และประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ต้องพัฒนาศักยภาพแบบก้าวกระโดด ให้มีคุณ ภาพระดับนานาชาติ ในส่วนของอาชีวศึกษาจะมีต้นแบบการพัฒนาคือ ประเทศญี่ปุ่น และเยอรมัน
ทั้งนี้อาชีวะจะเริ่มดำเนินการใน 7 หลักสูตร ที่ตอบโจทย์ยุทธศาสตร์ชาติมานำร่องพัฒนา คือ 1.ระบบการขนส่งทางรางสถานศึกษาที่พร้อมเข้าร่วม 2 แห่ง 2.ช่างอากาศยาน สถานศึกษาที่พร้อมเข้าร่วม 5 แห่ง3.แมคคาทรอนิกส์ สถานศึกษาที่พร้อมเข้าร่วม1 แห่ง 4. หุ่นยนต์อุตสาหกรรม สถานศึกษาที่พร้อมเข้าร่วม 6 แห่ง 5.เทคนิคพลังงานสถานศึกษาที่พร้อมเข้าร่วม 4 แห่ง 6.การเทคโนโลยีการท่องเที่ยว มีสถานศึกษาที่พร้อมเข้าร่วม 6 แห่ง และ 7.โลจิสติกส์ ซึ่งอยู่ระหว่างการพิจารณาความพร้อมของสถานศึกษา
อย่างไรก็ตาม ตัวเลขของสถานศึกษาที่มีความพร้อมดังกล่าวยังไม่ถือว่าสิ้นสุดเพราะต้องพิจารณาขีดความสามารถที่แท้จริงประกอบด้วย การดำเนินการจะไม่ทำปูพรมทั้งหมด จะคัดเลือกสถาบันอาชีวะที่มีความพร้อม หรือมีการทำงานร่วมกับภาคอุตสาหกรรมอยู่แล้วมานำร่องก่อน โดยรัฐบาลจะสนับสนุนงบประมาณ จัดการศึกษารายหัวเช่นเดียวกับการผลิตแพทย์ โดยให้สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.)ไปคำนวณปริมาณความต้องการในแต่ละสาขา รวมทั้งให้คำนวณงบฯ สนับสนุน และงบฯ ต้นทุนการจัดซื้ออุปกรณ์การเรียนเพื่อเสนอขอรับการจัดสรรจากรัฐบาลต่อไป
ขณะที่มหาวิทยาลัยที่พร้อมเปิดหลักสูตรบัณฑิตพันธุ์ใหม่ อย่างมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี (มทร.ธัญบุรี) โดยรศ.ดร.ประเสริฐ ปิ่นปฐมรัฐ อธิการบดี กล่าวว่า มทร.ธัญบุรี มีเป้าหมายต่อยอดศักยภาพผู้เรียนสายอาชีวศึกษา ที่จบการศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ได้เข้าเรียนต่อเนื่องในระดับปริญญาตรี ประกอบด้วย 6 สาขา คือ1. แมคคาทรอนิกส์ 2.ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ 3.คอมพิวเตอร์ 4.นวัตกรรมสุขภาพของวิทยาลัยการแพทย์แผนไทย5.สมาร์ทฟาร์ม และ 6.โครงการที่เกี่ยวกับการพัฒนาครู ได้แก่ การพัฒนาการเรียนการสอนรูปแบบเยอรมัน ที่มุ่งเน้นการผลิตครูช่างซึ่งที่ผ่านมา มทร.ธัญบุรี ได้ส่งอาจารย์ไปอบรมหรือที่เรียกว่าไมเซอร์ ที่ประเทศเยอรมนี และสอบไลเซนส์มาตรฐานเยอรมัน และการพัฒนาครูรูปแบบฟินแลนด์โมเดล
ซึ่งแต่ละหลักสูตรจะตอบโจทย์เป้าหมายการผลิตและพัฒนากำลังคนใน 5 กลุ่มอุตสาหกรรม ได้แก่ 1.อุตสาหกรรมยานยนต์สมัยใหม่ 2. อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ 3. อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวกลุ่มรายได้ดี 4.การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพการเกษตรและเทคโนโลยีชีวภาพ และ 5. อุตสาหกรรมการแปรรูปอาหาร ทุกหลักสูตรเน้นที่การต่อยอดผู้เรียนที่จบอาชีวะให้ได้รับการพัฒนาสู่ความเป็นเลิศในสายอาชีพเฉพาะด้าน จะใช้เวลาเรียน 2 ปี และจะรับสมัครนักศึกษาด้วยวิธีการรับตรง ส่วนค่าธรรมเนียมการศึกษาก็เป็นไปตามปกติ
“ผมคิดว่าน่าจะทำโครงการนี้ให้เป็นโครงการระยะยาว เพราะจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการตื่นตัวในการผลิตและพัฒนากำลังคนที่จะช่วยพัฒนาประเทศ ซึ่งเชื่อว่าในระยะต่อไปมหาวิทยาลัยต่างๆ โดยเฉพาะกลุ่มราชมงคลที่กระจายอยู่ในภูมิภาคต่างๆ และมีความพร้อมก็จะได้เตรียมการยื่นสมัครเข้าร่วมโครงการนี้ด้วย”
อธิการบดี มทร.ธัญบุรี กล่าวด้วยว่าขณะนี้ มทร.ธัญบุรี ได้ส่งหลักสูตรการผลิตบัณฑิตพันธุ์ใหม่ ไปให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมตรวจสอบหลักสูตร เพื่อเสนอคณะรัฐมนตรี (ครม.) ในเดือน เม.ย. ก่อนเปิดรับสมัครในวันที่ 9-13 พ.ค. และเปิดสอนได้ในทันเดือนมิ.ย.นี้แน่นอน
หลักสูตรบัณฑิตพันธุ์ใหม่ ถือเป็นโปรเจกต์ทางการศึกษา ที่ลงมือทำเร็วก็จะได้เห็นผลเร็วทันตา ไทยแลนด์ 4.0 คงไม่เกินรอ
“หลักสูตรบัณฑิตพันธุ์ใหม่จะทำให้มหาวิทยาลัยโฟกัสผลิตบัณฑิตตามศักยภาพความเชี่ยวชาญของแต่ละแห่ง และตอบโจทย์ความต้องการของประเทศ”