คอลัมน์ ฉลาดคิด: อาคารต้นแบบแก้น้ำท่วมอย่างยั่งยืน

เดลินิวส์ (กรอบบ่าย) ฉบับวันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2561

นักศึกษา มทร.ธัญบุรี โชว์ผลงาน “อาคารต้นแบบและศูนย์วิจัยนวัตกรรมเครือข่ายน้ำอย่างยั่งยืนริมแม่น้ำเจ้าพระยา” เพื่อบริหารจัดการน้ำและแก้ปัญหาน้ำท่วมอย่างมีประสิทธิภาพ
นายภิรายุ ตันสกุล นักศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล (มทร.) ธัญบุรี กล่าวว่า จากการศึกษาระบบเครือข่ายน้ำคลองสวนโบราณในบริเวณบางกอก หรือพื้นที่กรุงเทพฯ ในปัจจุบัน ที่มีมาตั้งแต่ก่อนสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พบว่าเป็นระบบการจัดการน้ำที่ช่วยลดภาระการกักเก็บน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา โดยมีการขุดเป็นร่องและถมพื้นที่เป็นสวนหรือร่องสวน ส่งผลให้พื้นที่ดินสมัยนั้นเป็นทั้งพื้นที่รับน้ำและสามารถกักเก็บน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อใช้ในการเพาะปลูกได้
แต่ต่อมามีการพัฒนาเมืองอย่างรวดเร็ว ทำให้มีการถมคลองสร้างเป็นถนนและตึกแถว ปิดกั้นเส้นทางน้ำเข้า-ออก นอกจากนี้แม่น้ำเจ้าพระยายังต้องเจอกับผลกระทบจากปรากฏการณ์น้ำขึ้นของทะเลอ่าวไทย ทำให้ไม่สามารถระบายน้ำออกได้ทันท่วงที จึงไม่สามารถรองรับปริมาณน้ำที่เพิ่มขึ้นได้ และกลายเป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดอุทกภัยในบริเวณพื้นที่แม่น้ำเจ้าพระยาตอนล่าง จึงเกิดแนวคิดการออกแบบอาคารที่มีระบบการจัดการน้ำ ที่ช่วยลดภาระการกักเก็บน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยาและนำน้ำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ ผลิตพลังงานไฟฟ้าให้กับพื้นที่โดยรอบ ทั้งยังช่วยบำบัดน้ำเสียในแม่น้ำเจ้าพระยา
“ขั้นตอนการทำงานของระบบไม่เพียงแค่สนใจเพียงเรื่องน้ำและดินเท่านั้น แต่ยังสร้างระบบให้สอดคล้องกับเทคโนโลยีด้วย โดยเริ่มต้นจากการดึงน้ำขึ้นที่สูงจากระบบ ไปสู่พื้นที่เพื่อการอาศัยและการเลี้ยงสัตว์ เช่น การเลี้ยงสุกร ซึ่งจะมีสิ่งปฏิกูลต่าง ๆ จึงนำไปผลิตแก๊สชีวภาพ และใช้เป็นพลังงานไฟฟ้าสำหรับใช้ในอาคารและให้กับพื้นที่โดยรอบ และยังมีการออกแบบติดตั้งคูลลิ่งทาวเวอร์เพิ่มเติม โดยน้ำส่วนหนึ่งนำไปใช้เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในอาคาร และลำเลียงไป ยังแปลงปลูกผักไฮโดรโปรนิกส์ ซึ่งผักทั้งหมดสามารถจัดจำหน่ายเพื่อนำมาเป็นต้นทุนการบริหารจัดการอาคาร รวมถึงเลี้ยงสัตว์ได้อีกด้วย ส่วนน้ำที่ผ่านการใช้งานแล้วทั้งหมดจะถูกนำไปบำบัดทางธรรมชาติภายในอาคาร ก่อนปล่อยลงสู่แม่น้ำเจ้าพระยาต่อไป”
อาคารต้นแบบฯ แห่งนี้ถือเป็นนวัตกรรมสำหรับวงการก่อสร้าง ที่ออกแบบให้ใช้น้ำอย่างเกิดประโยชน์สูงสุดและแก้ปัญหาน้ำท่วมอย่างยั่งยืน รวมถึงสามารถสร้างเป็นแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับประโยชน์ของน้ำได้
และทำให้ผลงานนี้คว้ารางวัลรองชนะเลิศอันดับสองจากการประกวดผลงานนวัตกรรมเพื่ออุตสาหกรรมการก่อสร้างระดับนิสิตนักศึกษา “ก่อร่างสร้างนวัตกรรม” Young CIA Award 2018 ที่จัดโดย BUILK ONE ร่วมกับ Millcon Steel และสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ หรือ สนช. กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.