คอลัมน์ NEXT GEN: หลอดทดสอบแบคทีเรียอาหาร ผลงานเด่นของนักวิจัยไทย

          อาหาร เป็นสิ่งสำคัญสำหรับร่างกาย อาหารที่เรารับประทานเข้าไป ส่งผลต่อร่างกายโดยตรง เราทุกคนจึงปรารถนาอาหารที่สะอาดปราศจากเชื้อโรคปนเปื้อน ในทางกลับกันหากร่างกายได้รับอาหารที่ไม่สะอาดย่อมทำให้เกิดโรค
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. จิราภรณ์ อนันต์ชัยพัทธนา สาขาวิชาชีววิทยา คณะวิทยา ศาสตร์และเทคโนโลยี มทร.ธัญบุรี จึงได้คิด ค้น “หลอดพร้อม ใช้งานสำหรับปฏิ กิริยาลูกโซ่มัลติโพลิเมอเรส” หรือเรียก ง่าย ๆ ว่า หลอดทดสอบแบคทีเรีย สำหรับตรวจสอบแบคทีเรียก่อโรค ในอาหาร 3 สายพันธุ์ คือ Salmonella spp, Bacillus cereus และ Staphylococcus aureus  เพื่อช่วยลดเวลาในการตรวจสอบแบคที เรียก่อโรคในอาหาร และอำนวยความสะดวกในการขนส่งสาร ละลายสำหรับตรวจสอบ

          นอกจากนี้ ยังเป็นประโยชน์สำหรับผู้ประกอบการที่ผลิตอาหารจำนวนมากและต้องการตรวจสอบคุณภาพด้านความปลอดภัยของอาหารที่ผลิตขึ้นในจำนวนมากและให้ผลที่รวดเร็ว
โดยผลงานดังกล่าวได้รับรางวัลเหรียญทอง ในงาน INOVA-BUDI UZOR 2017 42nd International Invention Show ณ เมืองโอซีเยก ประเทศโครเอเชีย
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จิราภรณ์  เปิดเผยว่า ในการตรวจสอบการปนเปื้อนของจุลินทรีย์แบบดั้งเดิมนั้นใช้เวลาในการตรวจประมาณ 5-7 วัน ใช้สารเคมีและแรงงานมาก ซึ่งไม่เหมาะสำหรับการตรวจตัวอย่างอาหารจำนวนมากในระดับอุตสาหกรรม ในปัจจุบันจึงมีการพัฒนาวิธีตรวจจุลินทรีย์โดยใช้ปฏิกิริยาลูกโซ่มัลติพอลิเมอเรส มาใช้ในการตรวจสอบแบคทีเรียที่ปนเปื้อนในอาหาร
“ประสิทธิภาพวิธีนี้ดีกว่าวิธีดั้งเดิม คือ สามารถทราบผลการตรวจที่รวดเร็วในเวลา 1-2 วัน ประหยัดแรงงาน สามารถตรวจสอบอาหารได้จำนวนมากในครั้งเดียว และสามารถตรวจสอบหาแบคทีเรียก่อโรคได้ถึง 3 สายพันธุ์ต่อการทดสอบหนึ่งครั้ง”
นอกจากนี้หลอดที่พัฒนาขึ้นนี้ยังสะดวกต่อการใช้งาน เนื่องจากส่วนผสมทั้งหมดของการเกิดปฏิกิริยาที่ใช้ในการตรวจสอบแบคทีเรียทั้ง 3 สายพันธุ์ อยู่ในรูปผงแห้งเคลือบที่ผิวหลอดด้านใน จึงทำให้สามารถเก็บหลอดได้นานที่อุณหภูมิห้อง สะดวกต่อการขนส่งและอยู่ในหลอดพร้อมใช้งานได้ทันทีหลังจากเติมสารละลายดีเอ็นเอที่สกัดจากอาหาร
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จิราภรณ์ กล่าวว่า สำหรับนวัตกรรมที่ประดิษฐ์ขึ้น คือ ส่วนผสมของผงแห้งที่ประกอบไปด้วยส่วนผสมของสาร ที่เหมาะสมสำหรับการเกิดปฏิกิริยาลูกโซ่มัลติพอลิเมอเรส อยู่ภายในหลอดเฉพาะ สำหรับปฏิกิริยาลูกโซ่มัลติพอลิเมอเรส โดยส่วนผสมของสารภายในหลอด จะสามารกใช้ตรวจสอบแบคทีเรียก่อโรคในอาหาร จำนวน 3 สายพันธุ์ได้พร้อมกัน ด้วยการทำการตรวจสอบเพียงครั้งเดียว สามารถช่วยลดเวลาในการตรวจแบคทีเรียก่อโรคในอาหาร ลดต้นทุนทั้งค่าใช้จ่ายด้านแรงงานและสารเคมีในการตรวจ และช่วยอำนวยความสะดวกในการขนส่ง
“หลอดที่พัฒนานี้จึงเหมาะสำหรับผู้ประกอบการที่ผลิตอาหารจำนวนมากและต้องการตรวจสอบคุณภาพด้านความปลอดภัยของอาหารที่ผลิตขึ้นในจำนวนมากและให้ผลที่รวดเร็ว”
อีกหนึ่งผลงานของนักวิจัยไทย ที่ได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ.